De Veluwe is circa 100.000 ha, waarvan circa 74.000 ha bos. De uitgestrekte bossen, de prachtige vergezichten op de heide, de kabbelende beekjes en sprengen en de indrukwekkende stuifzanden.
Vierhouten werd vroeger Vierholten genoemd. De naam zou verwijzen naar de vier bossen die rondom het dorp liggen. Dit zouden dan het Vierhouterbos, het Vreebos, het Elspeterbos en het Gortelsebos zijn. Aan de waarheid van deze theorie wordt getwijfeld, maar toch is deze verklaring van de naam Vierhouten de meest gebruikte.
Een andere theorie is dat de naam afkomstig zou zijn van de Nunspeter familie Vierholt (later Vierhout). Zij hebben vroeger schijnbaar veel landerijen gehad op de plaats waar nu Vierhouten ligt.
In de omgeving van het dorp werden vanaf de jaren 20 van de 20e eeuw diverse villa's en landhuizen gebouwd. De bekendste daarvan is het rijksmonument "Noorderheide", een ontwerp van architect Frits Eschauzier. Deze villa werd in 1939 gebouwd en bewoond door de bekende Rotterdamse havenbaron D.G. van Beuningen. In deze villa hingen jarenlang wereldberoemde schilderijen, die thans zijn ondergebracht in het museum Boijmans Van Beuningen te Rotterdam.
Een bekende bezienswaardigheid is het voormalig onderduikerskamp "Verscholen Dorp" aan de Pas-opweg. Hier zaten in de Tweede Wereldoorlog veel onderduikers verborgen. Er zijn een drietal hutten nagebouwd en restanten van de oude hutten zijn er ook nog terug te vinden. Bij het kamp staan tevens een tweetal gedenkstenen. Wat verder in de richting van Vierhouten staat aan de Tongerenseweg nog een monument dat herinnert aan de fusillade van een aantal Joden op die plek.
Het beukenbos tussen Gortel en Vierhouten. Het Vierhouterbos is een oud malebos dat vele eeuwen in gemeenschappelijk gebruik was door de Vierhouters. Men vindt er oude eikenhakhoutbossen, beukenbossen, naaldbossen, pinetum ’t Bergelt en oude grafheuvels.
Er komen veel diersoorten voor in het Vierhouterbos, waaronder: edelhert, damhert, ree, wild zwijn, moeflon, eekhoorn en vos. Zeldzame diersoorten die er voorkomen zijn het vliegend hert en de das.
De Elspeetsche Heide is een glooiend heideveld met enkele vennen. Een restant van de immense heidevlakte die dit deel van de Veluwe ooit bedekte. De Elspeetsche Heide is archeologisch van grote waarde, door de aanwezigheid van oude eikenhakhoutbosjes en grafheuvels.
De Noorderheide met de "Piramides en Waterwerken van Van Beuningen" (Rijksmonumenten) ligt aansluitend aan de Elspeetse Heide.
Het landgoed Vierhoutense Heide is een gebied met bos, een stuk heide en een zandverstuiving. Het 120 hectare grote landgoed is een vrij toegankelijk wandelgebied. Het is een restant van een uitgestrekt heide- en stuifzandlandschap dat nu grotendeels is bebost.
Op het heideveld groeien veel jeneverbessen, een beschermde inheemse coniferensoort. Dit jeneverbesstruweel is onlangs met behulp van Europese subsidie ontdaan van andere bomen en struiken, die de ontwikkeling van de jeneverbessen in de weg stonden.
Op het landgoed ligt de "Gobiwoestijn", plaatselijk beter bekend als "De Zandverstuiving" of "'t Zand". Op deze kleine zandverstuiving stuift het zand nog altijd, maar het gebied dreigt te vergrassen. Daarom wordt de zandverstuiving af en toe weer hersteld, door de grassen te verwijderen. Over de zandverstuiving loopt de Waskolkweg, een oude verbindingsweg tussen Vierhouten en het heideven de "Waschkolk" bij Nunspeet. In de "Waschkolk" werden vroeger de schapen gewassen om daarna op de schapenmarkt bij herberg 't Soerel verkocht te worden.
Heemtuin De Heimanshof is een van de oudste heemtuinen van Nederland. Deze tuin werd in 1935 aangelegd door werkloze jongeren van de Arbeiders Jeugd Centrale, bij wijze van werkverschaffingsproject. De heemtuin ligt verscholen op het terrein van camping De Paasheuvel aan 't Frusselt 30 te Vierhouten. De Heimanshof, plaatselijk ook wel bekend als Bruilse Viever of Bronse Viever, is een landschapstuin van 1/2 hectare waarin alle planten verzameld worden die van nature op de Veluwe groeien. Op het terrein bevinden zich onder meer wallen met beuken en eiken, een naaldboombosje, een varenhoek, een heideheuvel, een blauwgrasland, een bloemenwei, een leemkuil, een roggeakker, een moerasje en een muurtuin. Door de tuin loopt de Nunbeek, die een grote en kleine vijver van water voorziet. Bij de ingang van de tuin staan vitrines met een verzameling nesten met eieren en merkwaardige houten groeisels uit de natuur.
Boek rechtstreeks tussen 09.00 uur en 20.00 uur. Bel +31 (0)577 - 411 521 en boek
Op & Top Veluwe
